Notowane instrumenty

Giełda papierów wartościowych najczęściej jest kojarzona z akcjami. Tymczasem inwestorzy mogą dokonywać zleceń kupna i sprzedaży również wielu innych - zróżnicowanych pod względem ryzyka - instrumentów finansowych. Wśród nich można wymienić: obligacje, prawa poboru, prawa do akcji (PDA), prawa pierwszeństwa z obligacji, certyfikaty inwestycyjne, produkty ustrukturyzowane, a także instrumenty pochodne: kontrakty terminowe, jednostki indeksowe oraz opcje.

Akcje są to papiery wartościowe potwierdzające, że ich posiadacz (akcjonariusz) jest właścicielem części majątku spółki akcyjnej. Z faktu tego, dla akcjonariusza wynikają określone prawa - prawo do dywidendy, prawo do udziału w walnym zgromadzeniu (WZ) i pośrednio - prawo do zarządzania spółką. Akcje są podstawowymi papierami wartościowymi notowanymi na giełdzie. W zależności od wielkości spółki, wartości jej akcji oraz płynności, akcje jej mogą być notowane w jednym z dwóch systemów: w systemie notowań ciągłych lub w notowaniach jednolitych.

Prawo poboru to prawo pierwszeństwa nabycia akcji nowej emisji, przysługujące dotychczasowym akcjonariuszom spółki. Dotychczasowi akcjonariusze mogą jednak zrezygnować z prawa objęcia nowych akcji, sprzedając prawo poboru na giełdzie. Prawa poboru są przedmiotem obrotu na giełdzie jako samodzielny papier wartościowy.

Prawa do akcji (PDA) umożliwiają nabywcom akcji nowej emisji ich odsprzedanie, zanim akcje te zostaną wprowadzone do obrotu giełdowego. Obrót PDA podlega takim samym regułom jak obrót akcjami. PDA notowane są w tym samym systemie notowań, w którym są lub mają być notowane akcje danej spółki.

Prawa pierwszeństwa z obligacji, zwane popularnie prawami pierwszeństwa, to papiery wartościowe dające ich posiadaczowi priorytet w nabyciu akcji spółki, która wyemituje obligacje, po określonej z góry cenie. Posiadacz prawa pierwszeństwa zna termin realizacji praw do objęcia akcji, który jest z góry określony i kończy się w dniu wygaśnięcia praw pierwszeństwa. Notowanie praw pierwszeństwa odbywa się w tym samym systemie notowań, w którym notowane są akcje, do objęcia których uprawniają prawa pierwszeństwa. Warto wiedzieć: jako pierwsze do obrotu giełdowego wprowadzone zostały prawa pierwszeństwa spółki NETIA S.A.

Obligacje to papiery wartościowe, za pośrednictwem których emitujący je podmiot zaciąga pożyczkę. Inwestor kupujący obligacje staje się w ten sposób wierzycielem emitenta i pobiera z tego tytułu odsetki obliczane od wartości nominalnej obligacji. W zależności od podmiotu, który emituje obligacje, możemy je podzielić na obligacje: skarbowe (emitowane przez Skarb Państwa), korporacyjne (emitowane przez przedsiębiorstwa) oraz gminne (emitowane przez gminy). Biorąc pod uwagę zasadę ustalania odsetek, papiery te można podzielić na obligacje:

• stałym oprocentowaniu,
• zmiennym oprocentowaniu,
• zerokuponowe - z dyskontem.

Na warszawskiej GPW przeważają notowania obligacji skarbowych, choć występują także obligacje korporacyjne. Wszystkie obligacje notowane są w systemie notowań ciągłych.

Więcej informacji: http://www.obligacjeskarbowe.pl

Certyfikaty inwestycyjne to papiery wartościowe emitowane przez zamknięte lub mieszane fundusze inwestycyjne. Certyfikaty inwestycyjne są potwierdzeniem uczestnictwa w funduszu i pozwalają na ustalenie wielkości należności, jaka z tytułu uczestnictwa w funduszu przysługuje danemu uczestnikowi w danym momencie. Certyfikaty notowane są na giełdzie na takich samych zasadach jak akcje. Jest to instrument dla tych, którzy z różnych względów nie są zainteresowani bezpośrednim inwestowaniem w inne instrumenty finansowe.